Afasie zet je leven op zijn kop
Eind november 2018 is de hersenstichting gestart met een campagne om aandacht te vragen voor de gevolgen van hersenletsel. Er zijn in Nederland 645.
Wat is afasie?
Afasie is een taalstoornis die ontstaat door hersenletsel. Meestal ontstaat afasie door een CVA (een beroerte) maar ook kan het ontstaan door een hersentumor, ongeluk, hersenkneuzing of andere hersenaandoening. Afasie uit zich in spreken, schrijven, lezen en luisteren. Het kan voorkomen dat afasie één van deze vaardigheden bemoeilijkt maar meerdere kan ook. Een logopedist in het ziekenhuis stelt de meestal de diagnose. Enkele taalonderzoeken wijzen uit op welke gebieden de moeilijkheden optreden.
Mogelijke niet-zichtbare gevolgen van hersenletsel
Voor mensen met afasie is het moeilijk om gesprekken te volgen in een rumoerige ruimte. Ze komen vaak moeilijk uit hun woorden of hebben moeite met het zoeken van de juiste woorden. Het is lastiger om een gesprek te volgen als er snel, eentonig en in lange zinnen gesproken wordt. Dagelijkse praatjes lukken dus niet meer en ook het lezen van de krant of tv kijken is moeilijker geworden. Andere niet-zichtbare gevolgen kunnen zijn vermoeidheid, gevoelig voor prikkels, emotionele instabiliteit, angsten of stemmingswisselingen. Ook iets organiseren of plannen gaat niet meer zo makkelijk en daarnaast treden er geheugen- of concentratieproblemen op.
Wat verandert er taalbegrip en taalgebruik?
Iemand met afasie weet vaak nog wel wat hij duidelijk moet maken, alleen lukt dit vaak niet. Dit geldt ook voor het woordgebruik. Ze weten nog wel de eerste letter van een woord of de lengte maar kunnen niet op het juiste woord komen. Dit verschilt per persoon, sommige komen ook niet op de eerste letter. Klanken of lettergrepen kunnen hierbij worden verwisseld. Lezen en televisie kijken gaat niet meer zoals voorheen. Ook schrijven levert problemen op. Afasie belemmert de communicatie met de naaste omgeving.
Wat kun je doen aan taalproblemen door afasie?
Logopedie biedt hulp bij afasie. De logopedist oefent met taalproductie en taalbegrip. Door snel te starten met logopedie is er nog kans op herstel. Als afasie al langer bestaat kan er nog functioneel worden geoefend. Hierbij wordt er gericht geoefend en getraind op situaties die moeilijkheden geven.
Denk bijvoorbeeld aan schrijven, typen of het voeren van telefoongesprekken. Deze therapie verloopt in overeenstemming met de cliënt. Er worden doelen opgesteld en hier wordt naartoe gewerkt. De therapie biedt hulp in het verbeteren van de communicatie(problemen). De directe omgeving van de cliënt wordt ook betrokken bij de therapie. Ze krijgen tips en adviezen hoe ze hun familielid kunnen ondersteunen in een gesprek.