Het apenpokkenvirus: wat weten we er nu van?

Het gros van de bevolking had toen nog nooit van dit virus gehoord. Het zorgde bij menigeen voor een onbehaaglijk gevoel. Krijgen we – nu we net weer iets meer mogen na de coronalockdown – opnieuw te maken met een wereldwijde pandemie? Immers, ook in andere landen werden al besmettingen met dit virus gemeld. Al snel werd door de autoriteiten duidelijk gemaakt dat de kans op zo’n scenario te verwaarlozen is. Het apenpokkenvirus (ook bekend onder de Engelse naam monkeypox) is een heel ander type virus en de kans op besmetting is minder groot dan bij COVID-19. Wat weten we tot nu toe van het apenpokkenvirus?

Niets nieuws onder de zon

Nieuw is het virus allerminst. Het werd al in 1970 geïdentificeerd in het Afrikaanse land Congo. Het virus verspreidde zich vooral in West- en Centraal-Afrika. De overdracht vindt plaats wanneer mensen langdurig nauw fysiek contact met elkaar hebben. Hierdoor is ten onrechte het beeld ontstaan dat het een seksueel overdraagbare aandoening is. Weliswaar is er bij het hebben van seks een goede kans op besmetting, maar het virus kan bijvoorbeeld ook overgedragen worden door onderling kleding uit te wisselen. Dat komt omdat het vocht uit de blaasjes kan vrijkomen en zich via de kleding kan verplaatsen naar het lichaam van een ander. Ook door de adem van een besmet persoon kan een ander besmet raken.

Locaties

Lange tijd bleef de verspreiding van het apenpokkenvirus beperkt tot Afrika. Sinds pakweg twintig jaar werden incidenteel ook buiten dat werelddeel besmettingen vastgesteld. In de Verenigde Staten, Groot-Brittannië en Azië dook het virus op. Aannemelijk is dat het hier mensen betreft die in contact waren geweest met iemand uit Afrika.

Misverstand

De besmettingsgevallen die in mei 2022 aan het licht kwamen, waren voornamelijk vastgesteld bij homoseksuele mannen die een specifiek festival hadden bezocht. Hierdoor is het misverstand ontstaan dat homoseksuelen een groter risico zouden lopen op besmetting met het apenpokkenvirus. Iedereen kan een besmetting oplopen. Het is vanzelfsprekend dat een homoseksuele man met wisselende seksuele contacten het virus eerder aan een man doorgeeft dan aan een vrouw. Dit verklaart waarom het virus in korte tijd bij meerdere homoseksuele mannen werd vastgesteld.

Symptomen

Je kunt besmet zijn met het apenpokkenvirus zonder dat je dit zelf weet. De symptomen openbaren zich namelijk doorgaans pas één tot drie weken na de feitelijke besmetting. Je krijgt dan griepachtige verschijnselen in combinatie met blaasjes en zweertjes in de keel en op de huid. Neem telefonisch contact op met je huisarts wanneer je een besmetting met het apenpokkenvirus vermoedt.

Behandeling

Vroeger kenden we in ons land het pokkenvirus. Dat virus is in de loop der jaren uitgeroeid, mede dankzij een uitgebreid vaccinatieprogramma. Toen het virus verdwenen was, stopte men ook met het vaccineren hiertegen. Dit zou een verklaring kunnen zijn voor het feit dat anno 2022 meer mensen een besmetting met het apenpokkenvirus oplopen. Deze virussen zijn namelijk aan elkaar verwant, al was het pokkenvirus van destijds dodelijker en besmettelijker. Overigens bestaat ook tegen het apenpokkenvirus een vaccin, evenals een antiviraal medicijn. In de meeste gevallen zal het niet nodig te zijn om dat toe te dienen. Iemand die besmet is, maar een gezond afweersysteem heeft, geneest over het algemeen na ongeveer drie weken vanzelf. Het is wel belangrijk om gedurende die periode in isolatie te blijven, zodat verdere verspreiding van het virus wordt voorkomen. Begin juni verdrievoudigde het aantal besmettingen wereldwijd in slechts een week tijd. De Wereldgezondheidsorganisatie WHO houdt er rekening mee die stijging doorzet, maar verwacht geen wereldwijde epidemie.