Nachtmerries: zo kun je er het beste mee omgaan

Je wilt er zo snel mogelijk vanaf, maar dat lijkt een onmogelijke missie te zijn. Of toch niet? Er zijn diverse tips en trucs die kunnen helpen bij het voorkomen van nachtmerries. Voordat we daar verder op ingaan, is het goed om ons eerst af te vragen hoe nachtmerries ontstaan en welke functie ze hebben.

Een nachtmerrie wordt ook wel een angstdroom genoemd. De grote vraag is natuurlijk waarom wij dergelijke nare dromen ervaren. Hierop valt geen eenduidig antwoord te geven. Het speelt zich allemaal af in de hersenen en hierover bestaat nog veel onduidelijkheid. Een plausibele verklaring is dat een nachtmerrie gekoppeld is aan een heftige gebeurtenis of emotie die je recent hebt ervaren. Aangenomen wordt dat de nachtmerrie onderdeel is van het proces om die gebeurtenis of emotie te verwerken. Anderen menen dat de angstdromen vooral bedoeld zijn om te waarschuwen voor mogelijk gevaar. Door een bepaalde casus alvast op een realistische manier in je hoofd te beleven, zou je beter in staat moeten zijn om erop te reageren als de betreffende situatie zich daadwerkelijk gaat voordoen. Een derde mogelijkheid is dat er geen concrete verklaring valt te geven voor het ontstaan van nachtmerries, maar dat ze veroorzaakt worden doordat verschillende gebieden van je hersenen gedurende je slaap actief zijn. Het zou dan min of meer een samenloop van omstandigheden zijn, waar je verder geen conclusies aan hoeft te verbinden.

Meest voorkomende nachtmerries

Opvallend is dat veel mensen dezelfde situaties beleven tijdens deze nachtmerries. Als je de dromen achteraf zou opschrijven, komt er vaak een eenduidig beeld naar voren. De meest voorkomende nachtmerrie blijkt een droom te zijn waarin we vallen. Doorgaans schrikken we hier zo van, dat we er wakker van worden. Op dat moment beseffen we dat er niets aan de hand is. Ook zijn er nachtmerries waarin we door iets of iemand achterna worden gezeten. Een andere variant betreft problemen tijdens een examen of het moeten omgaan met haperende technologie. In beide gevallen zou dit te relateren kunnen zijn aan faalangst. We zijn in het dagelijks leven misschien te veel bezig met de vraag of een bepaald project wel zal lukken, dat het ons zelfs in onze slaap nog bezighoudt. Tenslotte is er een nachtmerrie die betrekking heeft op de dood. We sterven in onze droom, hetgeen wellicht verband houdt met de angst die we zelf hebben om te gaan overlijden.

Vicieuze cirkel

Algemeen wordt aangenomen dat stress een belangrijke factor is bij het ervaren van nachtmerries. Wanneer we in ons leven veel stress ervaren, zouden we meer vatbaar zijn voor het beleven van nachtmerries. Maar doordat zo’n nachtmerrie de kwaliteit van je nachtrust aantast, kun je niet voldoende ontspannen. Het gevolg zal zijn dat je bij het ontwaken eigenlijk nog niet uitgeslapen bent en dus de dag al met een achterstand begint. Hierdoor ben je niet helder van geest en kun je ook minder goed omgaan met spanningen. Dit zorgt ervoor dat je in een vicieuze cirkel belandt. Je ervaart nog meer stress, waardoor je de nachtmerries in feite nog meer aanwakkert. Die kunnen zich hierdoor dus vaker voordoen en ook steeds heftiger van aard worden.

Probeer te ontspannen

Heb je last van nachtmerries, probeer dan in de laatste fase van de avond zo goed mogelijk te ontspannen. Neem bijvoorbeeld een warm bad, lees een fijn boek met een positief thema of maak een wandeling. Sommige mensen komen volledig tot rust wanneer ze zich bezighouden met een creatieve activiteit, zoals schilderen of boetseren. Je kunt ook ontspanningsoefeningen doen, hiervan zijn diverse voorbeelden op het internet te vinden. Door je te ontspannen, kun je vervolgens gemakkelijker in slaap komen. Bovendien helpt het verzetten van je gedachten om de negatieve thema’s van de nachtmerries te verdringen.

Herschrijf je dromen

Een truc om nachtmerries te laten stoppen is zelf de regie in handen te nemen. Letterlijk, in dit geval. Een nachtmerrie is eigenlijk een soort film, die in jouw gedachten wordt vertoond. Wat nu als je zelf de regisseur van die film bent en een ander einde voor het verhaal verzint? Schrijf je angstdroom eens op bij het ontwaken en beschrijf hoe het verhaal volgens jou echt zou moeten aflopen. De kans bestaat dat je hersenen deze twist in het plot zullen overnemen, waardoor je dromen een positief einde zullen krijgen.

Vormen van therapie

Mocht het bovenstaande bij jou niet helpen, dan kun je overwegen om een psycholoog in te schakelen. Er zijn diverse vormen van therapie die jou zouden kunnen helpen om van je nachtmerries af te komen. De meest toegepaste vorm van therapie om nachtmerries te voorkomen is cognitieve gedragstherapie. Een andere vorm van therapie is Imagery Rehearsal Therapie (IRT), die in feite neerkomt op het hierboven al genoemde herschrijven van je droom, maar dan onder professionele begeleiding.