Diabetes en glucosewaarden: wat je moet weten
Als je diabetes hebt, kan je lichaam de hoeveelheid suiker (glucose) in je bloed niet goed regelen.
Het is daarom belangrijk om je glucosewaarden goed in de gaten te houden. Glucose is een suiker dat je lichaam gebruikt als belangrijkste energiebron, en de regulatie ervan is cruciaal voor je gezondheid. Bij diabetes is je lichaam niet in staat om de bloedsuikerspiegel goed te regelen, wat kan leiden tot te hoge of te lage waarden. Maar wat zijn glucosewaarden precies, hoe kun je ze meten en wat kun je doen om ze binnen een gezond bereik te houden? We leggen het uit.
Wat zijn glucosewaarden?
Je glucosewaarde zegt iets over de hoeveelheid glucose in je bloed. Deze waarde verandert de hele dag. Het is afhankelijk van wat je eet, hoeveel je beweegt, hoeveel stress je hebt en het gebruik van medicijnen. Als je geen diabetes hebt schommelt de glucosewaarde meestal tussen 4,0 en 6,0 mmol/L als je nuchter bent. Eet je iets dan stijgt de hoeveelheid glucose in je bloed tot maximaal 7,8 mmol/L twee uur na een maaltijd. Heb je diabetes, dan neemt je lichaam suiker uit het bloed niet goed op in je cellen en wordt deze waarde (veel) hoger. Als je dit vaak hebt, of als het lang duurt is dat niet goed voor je gezondheid.
Het belang van het meten van glucosewaarden
Voor mensen met diabetes is het meten van de bloedsuikerspiegel daarom belangrijk om complicaties op lange termijn te voorkomen. Hoge glucosewaarden (hyperglykemie) kunnen leiden tot ernstige gezondheidsproblemen zoals hartziekten, nierproblemen, zenuwschade en oogproblemen. Lage glucosewaarden (hypoglykemie) kunnen ook gevaarlijk zijn en symptomen veroorzaken zoals duizeligheid, zweten, verwarring en zelfs bewusteloosheid.
Hoe meet je je glucosewaarden?
Er zijn verschillende manieren om je glucosewaarden te meten:
Glucosemeter
Een glucosemeter is een apparaatje dat je thuis kunt gebruiken. Via een prik in je vinger breng je een druppel bloed aan op een teststrip die je in de meter plaats. De meter leest je bloedsuikerspiegel binnen enkele seconden af.
Continue glucosemonitor (CGM)
Een continue glucosemonitor is een apparaat dat je bloedsuikerspiegel voortdurend meet via een sensor die onder je huid wordt geplaatst. De sensor stuurt gegevens naar een draagbare monitor of je smartphone, zodat je je glucosewaarden in direct kunt volgen.
HbA1c-test
Deze bloedtest doet je arts en meet je gemiddelde bloedsuikerspiegel over de afgelopen twee tot drie maanden. Het geeft een goed beeld van hoe goed je diabetes op lange termijn onder controle is. Een HbA1c-waarde lager dan 53 mmol/mol is een goede gemiddelde waarde.
Wat zijn de streefwaarden voor glucose?
De streefwaarden voor glucose kunnen verschillen, afhankelijk van je leeftijd, het type diabetes dat je hebt, en andere gezondheidsfactoren. Heb je diabetes type 1 dan kun je volgende richtlijnen aanhouden:
- Minstens 70 procent van de dag tussen de 3,9 en 10 mmol/l
- Minder dan 4 procent van de dag lager dan 3,9 mmol/l
- Zo min mogelijk tijd hoger dan 10 mmol/l
Het is belangrijk om met je zorgverlener te overleggen wat voor jou de beste streefwaarden zijn, omdat ze per persoon kunnen verschillen.
Hoe houd je je glucosewaarden onder controle?
Het beheren van je glucosewaarden vraagt continue aandacht. Een combinatie van een gezonde levensstijl, medicijnen en regelmatige controles dragen bij aan goede waarden. Hier zijn enkele tips om je bloedsuikerspiegel onder controle te houden:
Gezond eten
Eet voor gezonde producten en varieer wat je eet. Kies vooral voor vezelrijke groenten, magere eiwitten en gezonde vetten. Vermijd suikerhoudende dranken en voedingsmiddelen met toegevoegde suikers.
Regelmatig bewegen
Beweging helpt je lichaam om insuline effectiever te gebruiken en verlaagt je bloedsuikerspiegel. Streef naar ten minste 30 minuten per dag. Daarbij is het belangrijk dat je hartslag en ademhaling iets omhooggaan, maar dat je wel kunt blijven praten. Denk aan wandelen, fietsen of zwemmen.
Medicijnen
Neem medicijnen zoals insuline of tabletten altijd in zoals ze zijn voorgeschreven. Bespreek eventuele bijwerkingen of zorgen met je arts.
Stress
Stress kan je bloedsuikerspiegel verhogen. Gebruik ontspanningstechnieken zoals meditatie, ademhalingsoefeningen of yoga om stress te verminderen.
Regelmatige controles
Ga regelmatig naar je zorgverlener voor controle van bloedglucosewaarden en de gezondheid van organen zoals je hart en vaten of nieren. Dit helpt om je behandelplan indien nodig aan te passen en complicaties op tijd op te sporen.
Hulp en ondersteuning
Leven met diabetes kan een uitdaging zijn, maar je staat er niet alleen voor. Diabetesvereniging Nederland biedt uitgebreide informatie en ondersteuning om je te helpen bij je diabetes. Bezoek de site voor meer informatie of kijk in de agenda voor activiteiten om in contact te komen met anderen die ook diabetes hebben.