Een hartaanval: de oorzaken, gevolgen en risico’s uitgelegd

Meestal denken mensen bij een hartaanval aan een situatie waarbij ze last krijgen van acute pijn op de borst, problemen krijgen met de ademhaling en vrij snel daarna in elkaar zakken. Maar dat hoeft helemaal niet zo te zijn. Er kan inwendig van alles gebeuren met zeer schadelijke gevolgen, zonder dat je zelf beseft dat er feitelijk sprake is van een hartaanval. Het vervelende van die situatie is dat je meestal ook niet (direct) medische hulp inschakelt, waardoor ernstige schade kan ontstaan in je lichaam. 

Wat is een hartaanval precies?

Een hartaanval is de situatie die ontstaat wanneer de bloedtoevoer naar (een deel van) het hart wordt geblokkeerd. Meestal gebeurt dit doordat zich in de bloedvaten een bloedstolsel bevindt. Wanneer het bloed het hart niet meer kan bereiken, krijgt het hart dus ook geen zuurstof en voedingsstoffen meer. Het gevolg is dat het hartspierweefsel snel zal afsterven, met alle gevolgen van dien. Dit verklaart waarom een hartaanval levensbedreigend is. De kransslagaders zijn de bloedvaten die voor de toevoer van bloed naar het hart zorgen. Als in deze kransslagaders een vernauwing optreedt, vormt die een gevaar voor de bloedtoevoer. Zo’n vernauwing is meestal een zogenoemde atherosclerotische plaque en bestaat uit vetten, cholesterol en andere stoffen die zich in de loop van de tijd kunnen ophopen. Vervolgens kunnen er twee dingen gebeuren. Ofwel, de vernauwing neemt dusdanige vormen aan dat het bloedvat uiteindelijk geheel dichtslibt, ofwel de plaque scheurt, waardoor de inhoud vrijkomt en een stolling ontstaat, die als het ware een acute afsluiting veroorzaakt. 

Verschillen tussen mannen en vrouwen

Mannen en vrouwen ervaren meestal niet dezelfde symptomen wanneer er sprake is van een hartaanval. Mannen spreken doorgaans van een intense, drukkende pijn op de borst die aanvoelt als zeer beklemmend. Deze pijn kan uitstralen naar de armen (meestal de linkerarm), de nek, de kaak of de rug. Ook kan er sprake zijn van misselijkheid en/of braken. Verder is er vaak sprake van een gevoel van duizeligheid en van kortademigheid (benauwdheid). Bij vrouwen is het in eerste instantie vooral een ongebruikelijke extreme vermoeidheid die ze ervaren. Die kan zich al dagen of zelfs weken voorafgaand aan de feitelijke hartaanval openbaren. Ook vrouwen krijgen last van pijn in de borststreek, maar meestal minder beklemmend als bij mannen het geval is. Wel melden vrouwen vaak pijn in de rug, kaak of nek. Misselijkheid, braken en buikpijn komen bij vrouwen met een hartaanval gemiddeld vaker voor dan bij mannen.

Video

Een grafische weergave zegt vaak veel meer dan woorden. Daarom heeft de Universiteit van Nederland een video gemaakt waarin de oorzaken en gevolgen van een hartaanval uitgebreid worden belicht. Met behulp van een animatie en een opstelling met een slang wordt getoond hoe een hartaanval ontstaat. Zo krijg je als kijker een goed beeld van de werking van het hart en de risico’s die je loopt wanneer je er een ongezonde leefstijl op nahoudt.