Hoe herken je dementie

We vergeten allemaal wel eens iets. Dat is heel natuurlijk en dat kan helemaal geen kwaad. Tenzij er meer aan de hand is, natuurlijk. Dementie is een steeds vaker gestelde diagnose, waar nog geen genezing voor is gevonden. Maar hoe weet je of er sprake is van dementie...? Wat is het verschil met 'gewoon' vergeten...? 

Bij dementie is er niet alleen sprake van aantasting van het geheugen, maar ook van andere hersenfuncties. Iemand die dement is heeft moeite met het herkennen van mensen en/of voorwerpen, moeite met de taal en moeite met de motorische planning. De oorzaken van dementie zijn tamelijk divers. Als meest bekende vorm wordt de Ziekte van Alzheimer genoemd, maar ook andere ziektes als Parkinson, Creutzfeld-Jacob, Huntington en Aids kunnen de oorzaak zijn van dementie. In alle gevallen leidt de ziekte ertoe dat de patiënt minder goed kan functioneren, maar de aard van de klachten verschilt. Dementie wordt een ouderdomsziekte genoemd, in de meeste gevallen zijn de patiënten bij wie de diagnose wordt gesteld ouder dan 70 jaar.

Bij 1 op de 10 gevallen is sprake van een patiënt jonger dan 50 jaar. Omdat de gemiddelde sterfleeftijd van de mens steeds hoger is komen te liggen, is het vanzelfsprekend dat de ziekte Dementie ook steeds vaker voorkomt. Bij de zogenaamde 'jongdementerenden' wordt gesteld dat hier sprake zou zijn van een genetisch bepaalde aanleg voor het krijgen van dementie. Het is vaak lastig om vast te stellen of iemand dement is, omdat de patiënt dat vaak heel lang weet te 'verbergen' voor de omgeving. Kleine dingen gaan niet meer zo simpel als vroeger, maar dat wordt in veel gevallen opgevangen door de naaste medemens. Wanneer die vervolgens opeens wegvalt wordt de werkelijke situatie voor de omgeving pas duidelijk. Bovendien heeft iemand met dementie veel moeite om zich aan een onverwachte situatie aan te passen. Wat volgt is een periode van onzekerheid voor de patiënt. Er is geen goed besef meer van plaats en tijd, er worden vreemde dingen gedaan, zoals het opbergen van gebruiksvoorwerpen op een totaal onlogische plaats, het inslaan van voorraden terwijl er nog voldoende voorraad is, het aanspreken van mensen met een andere naam of het informeren naar familieleden of bekenden die al jaren overleden zijn. Doordat de patiënt zich er zelf wel van bewust is dat er iets niet helemaal klopt, maar er niet goed de vinger op kan leggen wát er dan niet klopt, ontstaat een gevoel van achterdocht. Voor de directe naasten is het vaak lastig om hier goed op te reageren.

Een patiënt met dementie heeft vooral behoefte aan houvast. Verander dus niet steeds allerlei dingen in huis en zorg ook voor een vaste dagindeling. Stel geen lastige vragen waarop de patiënt geen antwoord kan geven. Probeer iemand in plaats daarvan gerust te stellen, warmte te tonen en te stimuleren om zoveel mogelijk dingen zelfstandig te blijven doen. Omgaan met een dementerende kan voor de naasten psychisch een zware klus zijn. Daarom zijn er op veel locaties praatgroepen voor mensen die als familielid of mantelzorger te maken krijgen met een dementerende. Informeer ernaar en bezoek dergelijke bijeenkomsten voor aanvullende informatie of om ervaringen met lotgenoten te delen.

Op de website www.alzheimernederland.nl zijn deze zogenoemde Alzheimer cafés op te zoeken. Hier staat bovendien veel informatie over dementie, de symptomen, de mogelijkheden voor ondersteuning en een goede uitleg over wat er feitelijk gebeurt in onze hersenen wanneer we dement worden. Zoals gezegd, genezen kunnen we deze ziekte niet, maar met een gezonde leefstijl kunnen we er wel voor zorgen dat de ziekte minder snel toeslaat.