Grijze haren: vrijwel niemand ontkomt eraan
De pigmentcellen in onze haarzakjes produceren melanine. Dat is een biologisch pigment, dat verantwoordelijk is voor de kleur van ons haar.
Maar als we ouder worden, daalt de productie van melanine en daardoor krijgt het haar geleidelijk steeds minder kleur. Het wordt dan grijs of wit, maar omdat dit proces niet in elk haarzakje op hetzelfde moment plaatsvindt, krijgt ons kapsel heel geleidelijk die grijze kleur. Sterker nog, het is een vrij langdurig proces. Om dit nader te kunnen toelichten, moeten we kijken naar het verloop van de haarcyclus.
De cyclus van het haar uitgelegd
Ons haar maakt drie stadia mee, te beginnen met de anagene fase. Dat is de fase waarin het haar groeit, deze fase duurt ongeveer twee tot zes jaar. Dit kan van persoon tot persoon verschillen, maar je kunt voor het gemak een gemiddelde van drie jaar aanhouden. Gemiddeld heeft een gezond mens ongeveer 100.000 haren op het hoofd en naar schatting 85% daarvan bevindt zich in de anagene fase. Deze haren groeien op dat moment met ongeveer een centimeter per maand. Daarna komt de rustfase, ook wel catagene fase genoemd. Je kunt dit zien als een overgangsfase, die slechts enkele weken duurt. Aansluitend volgt de telogene fase, die zich kenmerkt door het uitvallen van het dode haar. Die fase duurt twee tot drie maanden en daarna start een nieuwe anagene fase. Bij een gezond mens is minder dan tien procent van het haar tegelijkertijd in de telogene fase. Het duurt volgens deskundigen elf volledige haarcycli voordat het haar geleidelijk grijs begint te worden. Als je uitgaat van drie jaar per cyclus, kun je er dus van uitgaan dat het haar rond het 33e levensjaar langzaam grijs begint te worden.
Totale duur van het vergrijzingsproces
Hoe lang het precies duurt voordat je helemaal grijs zult zijn, is lastig te voorspellen. Dit is namelijk voor iedereen anders. Ten dele lijkt het genetisch te zijn bepaald. Immers, mensen van Aziatische komaf worden minder snel grijs dan Europeanen. Ook bij Afrikanen verloopt het vergrijzingsproces doorgaans minder snel. En mannen hebben sneller een grijze haardos dan vrouwen. Bovendien kunnen we er zelf ook nog een actieve bijdrage aan leveren om de vergrijzing te vertragen. Door alcohol en sigaretten af te zweren en voedsel met veel geraffineerde suikers te laten staan, zorgen we ervoor dat het vergrijzen minder snel gaat. Maar ook stress speelt een rol. Iedereen heeft wel eens een verhaal gehoord over iemand die door zware stress in zeer korte tijd grijs werd. Dergelijke verhalen berusten echter wel voor een deel op een misverstand. Het is niet zo dat stress iets doet met het pigment van het haar. Wel kan stress haaruitval bevorderen. Wat je dan ziet gebeuren, is dat de haren uit de vorige haarcyclus sneller uitvallen, waardoor de nieuwe haren, die grijs zijn, sneller in de meerderheid komen.
De verzorging van grijs haar
Grijs haar is kwetsbaar en vraagt dus om een intensievere verzorging. Dat heeft onder meer te maken met het feit dat het pigment ontbreekt. Juist dat pigment zorgt ervoor dat het haar beschermd is tegen de uv-straling van de zon. Die uv-straling beschadigt het haar en dus is het zaak om direct zonlicht waar mogelijk te voorkomen, bijvoorbeeld door buiten een hoed te dragen. Er bestaan ook haarverzorgingsproducten die bescherming tegen uv-stralen bieden. Ook is het belangrijk om het haar goed te blijven hydrateren, dat wil zeggen vocht toevoegen. We hebben het dan niet over het wassen van het haar (juist niet!) maar over vocht inbrengende producten, zoals gels met aloë vera en glycerine erin. Kies daarbij voor een shampoo met een lage pH-waarde. Gebruik liever geen krultang of föhn, want daar is grijs haar niet goed tegen bestand. Slaap bij voorkeur op een bamboe kussensloop, want die onttrekt geen vocht aan je haar en is gladder dan bijvoorbeeld een katoenen kussensloop.