Goedkopere zorg begint bij gezond gedrag!

Goedkopere zorg begint bij gezond gedrag![1]

Het zijn grote woorden die minister van financiën Wopke Hoekstra vandaag in het AD spreekt[2]: “De groei van kosten van de zorg is op termijn niet houdbaar en niet organiseerbaar”.

“Het Centraal Planbureau becijferde onlangs dat de zorgkosten in de volgende kabinetsperiode oplopen tot 110 miljard euro, ofwel tien procent van het bedrag dat in Nederland jaarlijks wordt verdiend.” Uit deze cijfers blijkt dat we niet alleen een klimaatcrisis kennen maar een zorgconsumptiecrisis. Die twee crises blijken ook nog eens samen te vallen met het begrip “verantwoordelijkheid”, het maken van keuzes en het accepteren van de gevolgen. Doorgaan op de huidige voet betekent dat elke burger in 2040 jaarlijks 11.000 euro bijdraagt aan de zorg.

Dweilen met de kraan open

“Het kabinet wil jaarlijks 1,9 miljard besparen door afspraken met medici, huisartsen en wijkverpleging.” Daarmee geeft Hoekstra aan dat hij graag dweilt met de kraan open. Jazeker, er moet kosteneffectief worden gewerkt in de zorg. Daarbij moet het belang van de patiënt centraal staan en hoeft niet elke medische ingreep die mogelijk is, te worden verricht. Laten we specialisten afrekenen op het resultaat en de topsalarissen van ziekenhuisbesturen met een tonnetje naar beneden bijstellen. Echter, de kraan die moet worden dichtgedraaid, is die van de vraag naar zorg. Dat vereist stevig en fundamenteel ingrijpen en dat is niet de kracht van polderaar Hoekstra. Hij zegt immers : "Je zult moeten kijken hoe geef je het geld verstandig uit, terwijl je de mooie kanten van ons stelsel in stand houdt"

de kraan die moet worden dichtgedraaid, is die van de vraag naar zorg.

Van onvermijdelijk naar vermijdbaar

Ons zorgsysteem is tot stand gekomen na de Tweede Wereldoorlog. Van links tot rechts bouwde de politiek de verzorgingsstaat op volgens het uitgangspunt “Van de wieg tot het graf”. Solidariteit werd de hoeksteen van het zorgstelsel maar wordt nu de doodsteek voor onze welvaart. Het zijn niet langer onvermijdelijke ziektes, zoals infecties waaraan patiënten lijden, maar ziektes die voortkomen uit een ongezonde leefstijlen. Veel patiënten zien dat niet zo: ze denken dat het lichaam hen in de steek laat, maar hebben decennia lang hun lichaam laten vallen. Ongezond gedrag vormt geen enkele belemmering voor het ontvangen van eersteklas zorg: gezond gedrag wordt gezien als een hobby van enkelen en er is geen (medische) noodzaak toe. Wie gezond leeft wordt daarvoor niet beloond, maar moet wel meebetalen aan de medische kosten voor meer de helft van het aantal ziekenhuispatiënten met een leefstijlziekte. Er is te weinig geld om zorg in te zetten voor mensen die met een handicap zelfstandig willen wonen of geconfronteerd worden met fysieke ongemakken waarbij de oorzaak buiten henzelf ligt.

Veel patiënten denken dat het lichaam hen in de steek laat, maar hebben decennia lang hun lichaam laten vallen.

Solidariteit vraagt commitment

Solidariteit komt dus van één kant en dat moet veranderen. We moeten de aanname loslaten dat niemand erom vraagt ziek te zijn en inzien dat een groeiende groep mensen in onze samenleving met hun manier van leven nadrukkelijk solliciteert naar een leefstijlaandoening. Dus laat los die solidariteit in de zorg en zet in op vermijdbaarheid. Maak mensen bewust van hun gedrag en de gevolgen ervan. Geef leefstijlvoorlichting aan jonge gezinnen, begin op school in groep één met het vak leefstijl. Spijker ook beroepsgroepen als onderwijzers en verzorgenden bij over gezonde leefstijl[3][2]. Zorg dat voedselbanken niet alleen veel "voeding" verstrekken, maar ook goede voeding.

Geef leefstijlvoorlichting aan jonge gezinnen, begin op school in groep één met het vak leefstijl.

Leefstijl

Net als bij het oplossen van het klimaatprobleem gaat het er niet om of je de maatregelen leuk vindt. De overheid moet zich bemoeien met de leefstijl van haar burgers. Dat druist in tegen allerlei liberale beginselen -ook ik vind niks zo vervelend als iemand die mij vertelt wat ik moet doen en laten- maar de kwaliteit van leven mogen we niet overlaten aan de voedingsindustrie, de maaltijdbezorgdiensten en de cosmetische klinieken die slechts één doel hebben: meer omzet maken.

Ook ik vind niks zo vervelend als iemand die mij vertelt wat ik moet doen en laten

Stop met polderen

Het is duidelijk dat Hoekstra vooral verstand heeft van financiën: zijn inzet is gericht op economische groei, zodat de zorg voorlopig betaalbaar blijft. Een oplossing op de lange termijn heeft hij niet. Ook het preventieakkoord van staatssecretaris Paul Blokhuizen -hoe goed bedoeld ook- lost niets op. Wanneer het gaat om gezondheid valt er niet te polderen: in het belang van de hele samenleving moet er – aan de bron- worden ingegrepen. Daar is politieke visie en lef voor nodig. Anders blijven de verantwoordelijke politici zichzelf elke drie maanden herhalen: "De stijging van de zorgkosten is onhoudbaar.

 [1] Ook gepubliceerd op Linkedin, 2 januari 2020

[2] Hoedeman, Jan, Kok, Laurens (2 januari 2020) Minister Hoekstra: stijgende zorgkosten zijn niet vol te houden, AD

[3] Ze geloven - en verkondigen- bijvoorbeeld dat een ijsje bij warm weer helpt bij het afkoelen van het lichaam…