"Doe mij maar een levenselixer"

De meeste mensen willen hun leefstijl niet aanpassen voor een langere, goede gezondheid. Daarom moeten we ze helpen met een anti-verouderingsmedicijn. Dat is één van de opmerkelijke conclusies van de Amerikaanse wetenschapper Matt Kaeberlein (1971), verbonden aan het UMCG Groningen. In de Volkskrant wordt Kaeberlein. onder meer directeur van het Healthy Aging en Longevity Research Institute, uitgebreid geïnterviewd door Renske Marseille. Hij wil met het medicijn Rapamycine veroudering tegengaan. Dit levenselixer is een immuniteitsonderdrukkend geneesmiddel, dat in de huidige geneeskunde gebruikt wordt om afstoting na een niertransplantatie tegen te gaan.

Hoe werkt het?

Rapamycine haakt aan op een enzym genaamd mTOR, een belangrijke sensor van voedingsstoffen in een cel. Verstoor mTOR, en de cel bespeurt een voedseltekort. Levensverlenging kan gestimuleerd worden doordat lichaamscellen zich, tijdens een periode van lage calorie-inname ontdoen van afvalstoffen die op den duur tot slijten van de cel kunnen leiden. Rapamycine spiegelt mTOR zo’n calorietekort voor, en de cel gaat in ‘overlevingsmodus’: omdat er geen energietoevoer van buiten is, kijkt de cel wat hij binnen in de cel kan opeten. Afvalstoffen in de cel worden opgeruimd, met een gezondere staat als gevolg.

Wandelschoenen

Wanneer de journalist Marseille Kaeberlein voorhoudt dat er al een therapie tegen veroudering bestaat, namelijk mensen een paar goede wandelschoenen geven, lijkt hij daar eerst in mee te gaan: “Er zit zeker een kern van waarheid in: af en toe sporten en een gezond dieet zullen je gezondheid helpen”. Maar Kaeberlein vervolgt: “Maar laten we eerlijk zijn: de meeste mensen, in ieder geval in de VS, doen dat niet. Zou het dan niet fijn zijn als we een medicijn hadden waarmee we die mensen kunnen helpen? En het hoeft elkaar niet uit te sluiten: dat middel kan ook naast gezond eten en sporten bestaan. Ik vind het wandelschoenargument dus niet echt relevant."

Reactie

Wie goed leest ziet dat het inzetten op leefstijlverandering wordt afgewezen “omdat mensen dat nu eenmaal toch niet doen”. Het gevaar van deze “wetenschappelijke” redenering is dat mensen denken dat (het behouden van) gezondheid bepaald wordt door externe factoren: Waarom uw leefstijl aanpassen als er ook een eenvoudig medicijn is? Een andere verbuiging ontstaat doordat fastfoodrestaurants en de voedingsindustrie niet langer worden gezien als partijen die een ongezonde leefstijl in stand houden, maar het niet slikken van de juiste medicijnen. Zie hier de analogie met een door Coca Cola gesponsord onderzoek[2], waaruit bleek dat niet een te veel aan fastfood en suikerhoudende producten overgewicht en diabetes veroorzaken, maar een gebrek aan beweging. Ik ben benieuwd hoe anderen kijken naar deze ontwikkeling waarbij het consumptiepatroon van mensen in stand wordt gehouden, de correctie niet plaatsvindt op de leefstijl, maar met medicijnen.

[1] Marseille, R. (7 december 2019) Langer leve de hond, De Volkskrant. 

[2] “Coca cola financiert onderzoek: geen obesitas door suiker’, De Volkskrant, 10 augustus 2015.